پوست و زیبایی از دیدگاه طب سنتی(نقش روغنها در زیبایی)

                                                           روغن

نيازي به تعريف ندارد . روغن بلَسان (بشامه)زخم و قَرحه: بلَسان و بويژه اگر با زنبق باشد قَرحه را تنقيه كند و پوسته استخوان را بيرون كشد. ) را ذكر كرديم . روغن كرچك و روغن ترب يك تاثير دارند و هر دو گُدازنده هستند و روغن كرچك از روغن ترب قوي تر است و روغن ترب از روغن كرچك گرمتر مي باشد و شبيه روغن زيتون كهنه است.

مزاج:

روغن ترب در دوم گرم و خشك است . روغن سوسن و ياسمن در سوم گرم و خشكند . روغن گَزنه و كاجيره در اول گرم و دوم ترند . روغن نرگس در دوم گرم و در اول تر است . روغن هِيرِي و روغن حب البان و روغن بادام تلخ در اول ترند . روغن شاخه تاك ، و روغن گُل و سيب در سردي رساني و قبضي بهم نزديكند و روغن بِه هم همين حال را دارد . روغن بابونَه معتدل الحراره و روغن شِبِت شبيه آن است و گرمتر . روغن نرگس در اثربخشي شبيه روغن شِبِت است ليكن بويي تندتر از بوي روغن شِبِت دارد و چون روغن شِبِت باسر سازگار نيست. روغن بنَفشَه قبوضيت ندارد . ليكن چيزي از سردي با او است . روغن سداب گُدازنده است . ما در اين جا از روغن سازي صحبت نمي كنيم و آن را به كتاب اقرابادين واگذار كرده ايم . همچنان كه تص ميم داريم كه روغن ها مرهم  هاي تركيب شده از داروهاي بسيار از قبيل كوشنه و قندول و غيره را كه چگونه مي گيرند و چه منافعي دارند، در اقرابادين آريم.

خاصيت:

روغن بادام و بويژه بادام تلخ بازكننده است . روغن سيب و بِه هم قبض و هم سردي بخشند . روغن بابونَه مسكن درد، برنده غلظت  تراكم  و تحليل برنده بخار است . روغن سوسن، ملين است و اندامان را توان بخشد و رساننده است و درد را تسكين دهد . روغن آس اندامان را محكم كند و نيرو بخشد و از روغن بِه سردي بخش تر است و ماده هاي تراونده را باز مي دارد . روغن سداب همانند روغن غار باد را به كلّي از بين مي برد و از روغن غار گرمتر است و هر دو روغن بادشكن و مسكن درد هستند . روغن كوشنه در تغيير دادن حالت وبائي مفيد و بوي ديك(رائحه القدر) و هوا را خوش گردانند.

آرايش:

روغن غار درمان داءالثعلب  ( موخوره) است . روغن آس ريشه مو را محكم كند و تقويت دهد و سياه گرداند . روغن كوشنه جواني مو را نگه دارد . روغن بادام و مخصوصاً بادام تلخ كه با عسل باشد و همراه بيخ سوسن و موم گداخته وچين و چروك و لکه هاي سياه و سفيد و غيره را دارو است و اگر پخته روغن بادام را بر سر مالند شوره و سبوس را درمان كند . روغن كرچك لكه هاي سفيد و سياه را مداوا كند . روغن شَنبليله درمان بدرنگي است و بويژه اگر در پيرامون هاي چشم پديد آيد.

دمل و جوش:

روغن بادام درمان آماس دردناك روغن سوسن سخت شده هاي كهنه را مي گدازد و از بين مي برد.زخم و قَرحه : روغن كرچك درمان جوش هاي غ ليظ و گري است . روغن شَنبليله سعفَه را از بين مي بر د روغن آس در مداواي قَرحه مفيد است . روغن كوشنه در كم ترين وقت گري و خارش را برطرف ساز د

مفاصل:

روغن بادام از احساس دردو سوزش مفيد است . روغن بابونَه رفع خستگي كند . روغن سوسن و روغن شِبِت هم رفع خستگي كنند و هم از سرمازدگي نافعند.

سر:

روغن بادام دواي سردرد، تپش و وزوز و سوت داخل گوش است . روغن بادام تلخ فايده هاي بسيار دارد و بسيار لطيف است . اكثر فايده اش در مداواي گرفتگي گوش و وزوز گوش است و كرم گوش را بيرون مي آرد . روغن گُل در درمان التهاب دِماغ بس يار موثر است ورم هايي را كه در حال پيدايش هستند، باز مي دارد . تقويت مغزكند و هوش را افزايش دهد و مزاجش نزديك به معتدل است و از اين رو جالينوس در باره روغن گُل فرمايد : تن بسيار سرد را گرم و تن گرم را سرد گرداند و نظريه من در اين باره اين است كه : در معتدل گردانيدن تن گرم مزاج موثرتر است تا سرد مزاج . روغن غار و روغن سداب سردرد مزمن را از بين مي برند .روغن شَنبليله شوره سر را نافع است. روغن كرچك در درمان قَرحه سر، ورم هاي سر، درد گوش مفيد است.

اندام هاي غذ ا:

 روغن بادام براي طحال خوب است و براي معده خوب نيست ، زيرا معده را گران مي كند.

اندام هاي دفعي:

روغن گَزنه و روغن كاجيره شكم را روان سازند . روغن گُل اگر با ماده اي برخورد كند كه نياز به لغزانيدن داشته باشد مسهل است و در حالت اسهال مراره اي قبض است . روغن كرچك مسهل است و كرم كدو را بيرون آرد. روغن بادام در درمان درد كليه، بندآمدن بول، سنگ و درد مثانه و زِهدان و خفگي زِهدان سودمند است . روغن سوسن زايش را آسان كند . تناول يا حقنَه آن درد زِهدان را برطرف مي نمايد و در همه اين حالات روغن شَنبليله همان تاثير را دارد و علاوه بر سختي زِهدان زخم هاي دروني زِهدان را از بين مي برد وزايمان سخت را آسان كند . روغن كرچك در درمان ورم هاي مقعد، بهم آمدن زِهدان و برگشته شدن آن سودمند است.

تب ها:

روغن بابونَه در درمان تب هاي مزمن از روغن گُل مفيدتر است، روغن شِبِت در مداواي تب لرزه بسيارخوب است.

جانشين:

بدل روغن بشام مرّ ما يع يا به وزن آن روغن جوجادو با نصف وزنش روغن نارگيل و ربع وزنش روغن زيتون كهنه است . بدل روغن غار زِفت و قير تر است . بدل روغن سوسن روغن غار است . بدل روغن گَزنه روغن كاجيره است كه از روغن گَزنه ناتوان تر است . بدل روغن حنا روغن مرزنگوش است . بدل روغن نيلوفر رو غن گُل يا روغن بنَفشَه است. به جاي روغن كرچك مي توان روغن ترب، يا روغن كتان به كار برد بشرطي كه روغن كتان تغييري نيافته باشد.

منبع:قانون،کتاب دوم