شرح جزئيات بيماريهاي قلب از دیدگاه ابوعلی سینا "غش" (4)
معده چگونه سبب غش كردن انسان مي شود؟
اين را بدان كه معده در جايي است نزديك به قلب، علاوه بر اين معده اندامي است است بسيار حساس و با اين نزديكي و احساساتي بودن پاتوق همه خلط هاي گوناگون است وهمگي در معده گرد مي آيند در چند حالتي معده سبب غش كردن مي شود كه از اين قرارند :
۱- اگر معده بيش از حدبه سردي گرآيد كه در بيماري گرسنگي گاوي (بوليموس) رو مي دهد.
۲- اگر معده بيش از حد گرم شود.
۳- معده زياد آزار بيند و به درد آيد.
۴- اگر ماده غليظ بدگوهرو ناپسند سرد، يا گزنده تند و تيزدر معده باشد.
۵- قَرحه و جوش در دهانه معده پيدا شوند.
ساير اندامان چگونه و در چه حالتي سبب غش كردن انسان مي شوند؟
بدان، كه اگر يكي از اندامان ديگربدن سبب غش كردن مي شود چند احتمال دارد
اندام به درد آمده و درد اندام به قلب سرايت كرده است. بخارسمي از اندامي برخاسته و به قلب رسيده است چنان كه در حالت خفه شدن زِهدان رخ مي دهد. پاك سازي در اندامي رخ داده است كه سبب شده روان را از قلب بگدارد و تحليل ببرد، چنان كه در بسيار ناتوان شدن دهانه معده اين حالت رخ مي دهد. سبب ناشي از اندامي است كه باعث خفه كردن و بند آوردن گدارهاي راه رفت و آمدرو آن در اطراف قلب مي شود. سوء مزاج بسيار شديد و بسيار بدسرشت بر اندام تن چيرگي يافته است، چنانكه در حالت تب هاي سوزناك و در حالت تب هاي وبائي روي مي آورد، كه در اين حالت تب، همه اندامان بدن درفراهم آوردن حالت غش سهيمند . بدان، كه هرگاه ابتلاء به غش كردن ريشه داونيدو مستحكم شد، درمان پذير نيست، به ويژه اگر رنگ رخساره شخص غش كرده به سبزرنگي گرايد و گردنش كج شود و زحمت است كه تازه گردن راراست نگه دارد . كسي كه به اين حالت رسيد و گردنش از اثرغش كردن كج شد، همين كه سربلند كند مي ميرد. اين را هم بدان، اگر نياز مبرم بدان بود كه كسي رارگ بزني و خون از او بگيري، آن كس در اثر رگ زدن غشكرد و دانستي كه اين غش كردن از بسياري خون كشيده نيست و آن شخص عادت نگرفته است كه بعد از رگ زدن غش كند :1-بايد بداني كه بدنش با نوعي بيماري گرفتار است.
2- يا معده آن شخص كه خون از او گرفته اي ناتوان است و اين ناتواني معده سببش در خود معده است ياچيزيبه معده ريزش كرده و سبب ناتواني معده شده است . كساني كه پيرند و تب دارند، هرگاه ماده خام غذا به معده شان ميريزد با غش دست به گريبان مي شوند . كسي كه برا ي اولين بار با رگ زدن برخورد كرده و رگ زدن و خون از بدن كشيدن در او سابقه ندارد، اگر از اثر رگ زدن غش كرد چيز چندان مهمي نيست، رگ زدن براي او مفاجئه اي بوده است و از مفاجئه يكه خورده است و غش كرده است . اكثراً دريانوردان به غش كردن مبتلا مي شوند، زيرا ماد ه گرم مزاج كه در معده دارند مي تُرنجد و بارها روي داده كه بر اثر رگ زدن غش مي كنند و سبب غش كردن سرد شدن بدن است.
نشاني ها:
نشاني هايي كه سبب دچار شدن به غش را مي نمايانند، اكثراًهمان نشاني ها هستند كه براي نماياندن برخي از بيماري ها ذكر كرده ايم . نشاني هاي خفقان قلب در حالي كه كم توان باشند فقط خفقان آورند، اگر همان نشاني هاي خفقاني تواناتر باشند سبب غش كردن مي شوند و اگر از آن شدت به غش آوردن پا فراتر نهند و شدت بيشتريابند آژيرمرگ ناگهاني مي شوند . كه در اين جا نبض براي نشان دادن ابتلاء به غش كردن درجه اول را دارد .
اگر نبض فشاري بود و نيروي بدن پايدار و بدون كاهش بود، دليل آن است كه ماده غش كردن در حالت فشار آوردن است . اگر نبض جداجد ا بود و اختلاف داشت و فاصله بين تپشي با تپشي ديگر بود و در عين حال نبض بسيار كوچك بود، دليل بر اين است كه نيرو تحليل مي رود و دارنده نبض به حدي از ناتواني رسيده است كه آمادگي غش كردن داشته باشد و تو ساير دليل ها و نشاني ها را در بقيه حالات بيماري ها ياد گرفته اي. روي هم رفته : اگر حالت غش يكباره وفجاتا نيامد و مقدماتي لازم داشت، اي ن مقدمات كه خبر از غش كردن مي دهند عبارتند از :
۱- قبل از هر چيز نبض كوچك شود.
۲- بعد از كوچكي نبض خون در درون پنهان گردد.
۳- رنگ رخساره تغيير يابد.
۴- پلك چشم چنان سنگين شود كه به زحمت مي توانند چشم بازكنند.
۵- چشم در حركت ناتوان مي شود، رنگ چشم تغيير مي كند، شبح هاي خيالي پيش چشم آيند كه اصلاً وجود ندارند
۶-دست و پاسرد مي شوند.
۷- رطوبتي سرد در بدن پيدا مي شود.
كه اگر اين علامت ها موجودبودند شايد غش در راه باشد و امكان دارد تمام بدن سرد شود . اگر بيمار را رگ زدي، يا بيمار را اسهال نمودي، يا كاري كردي كه ناگزير آزاربه بيمار مي رساند و در اين حال واحوال سه گانه چيزي از اين نشاني ها سر برآورد، فوراً دست از درمان بكش و كوشش كن سبب نوآمده را از بين ببري، زيرا خفقان پياپي بود (تپيدن وپريدن قلب بدون فاصله و مهلت بود ) و در معاينه چيزي را در معده احساس نكردي كه اگر سبب را قطع نكني غش كردن بيمار حتمي است.
اگر سببي از سبب هاي غش پيدانبود، نه سبب ديرينه بود و نه سببي نوآمده و بيمار خفقان قلب داشت و خفقان پیاپی بود ( تپیدن و پریدن قلب بدون فاصله و مهلت بود) در معاینه چیری را در معده احساس نکردی که سبب خفقان شده باشد و با اين حال غش رخ داد باید بدانی سبب راجع به قلب است و مستحکم شده است. اگر همراه غش كردن دل بهم آمدن و رنگ پريدن هست از معده نشاني دارد و سبب غش را در معده جستجوكن. اگر سببي از سبب هاي غش را نيافتي و غش آمدو پياپي آمدوهربارازبارسابق شدت بيشتري يافت، بدان كه سبب غش كردن در قلب باشد و مرگ ناگهاني در كمين است.
عكرَالزَيت (روغن زيتون پرمايه)