عشق و هورمون
سال‌هاست كه علم در حال كاوش منشأ عصبي?زيستي احساسات ماست. داستان پريان پر است از عشق در اولين نگاه، ازدواج، بچه‌دار شدن، خوشبخت زندگي كردن و مرگ. باوجود مشغله‌هاي دنياي امروز، داشتن چنين زندگي‌اي، آرزوي هر زوجي است...
همه مرد و زن‌هايي كه با هم ازدواج مي‌كنند، دوست دارند زندگي‌شان دوام داشته باشد. دانش امروز نشان مي‌دهد احتمالا نوع عمل هورمون‌هاي ما در داشتن يك زندگي سعادتمند دخيل هستند.
در اولين برخورد، بدن شما و فرد مقابلتان اطلاعات متفاوتي را رد و بدل مي‌كنند. تبادل اطلاعات با فرومون‌ها، نوعي تركيبات حياتي كه از غدد لنفاوي زير بغل، اطراف اندام‌هاي جنسي و سينه‌ها ترشح مي‌شوند، انجام ميگيرد. فرومون‌هاي آزاد شده از بدن فرد اين اطلاعات را به طرف مقابل در غده‌اي واقع در زيربيني انتقال مي‌دهند. به دليل همين تركيب?هاي حياتي است كه هر فردي بوي مخصوص به خود را دارد و طرف مقابل قادر به تشخيص اين بوست. زنان بهتر از مردان مي‌توانند از روي بوي بدن افراد به اطلاعات آنها دست پيدا كنند و مثلا ميزان جاذبه جنسي يا خيانتكار بودن يا نبودن مردان را تشخيص دهند.
بعد از طي مرحله نخست، در صورتي كه نگاه، خنده يا ژستي از فرد مقابل باعث جذب زن يا مرد شود، شخص احساس مي‌كند عاشق طرف مقابل است. دليل آن هم افزايش آدرنالين در بدن است كه فعاليت مغزي را افزايش مي‌دهد و باعث مي‌شود فرد احساس خوبي داشته باشد. وقتي فردي حس مي‌كند عاشق طرف مقابل شده، حالت سرخوشي به او دست مي‌دهد و اين حالت نتيجه فعاليت فنيل?اتيل?آمين يا نوعي آمفتامين مغزي طبيعي است كه در شكلات هم وجود دارد و انرژي و اشتياق فرد را افزايش مي‌دهد. البته اثر فنيل?اتيل?آمين دوام چنداني ندارد و براي اينكه اين حالت در فرد بماند به فعاليت‌هايي نياز است تا دوباره سبب ترشح آن شوند.
تماس تلفني با فرد موردعلاقه، حرف‌زدن با او يا ديدنش باعث ترشح اين تركيب خواهد شد. متاسفانه حتي ترشح مداوم اين تركيب هم باعث عاشق ماندن هميشگي نمي‌شود و به محض عادت كردن بدن به آن، ديگر موثر نخواهد بود. به همين دليل است كه زوج‌هايي كه مدتي با هم زندگي مي‌كنند حتي با برقراري رابطه جنسي نيز دچار تپش قلب و حالتي كه در روزهاي اول ملاقات دچار آن بودند، نمي‌شوند. اين به معني از بين رفتن علاقه يا ميل به طرف مقابل نيست بلكه فقط به دليل پذيرفتن طرف مقابل به عنوان جزيي از خود است.
طبيعت براي آنكه شما را همچنان مجذوب همسرتان نگه دارد، ماده ديگري در گنجه دارد. دوپامين، حامل عصبي، مسبب حس خوشبختي و آرامش است. اكسي?توسين هم هورموني است كه «بانوي عشق» لقب گرفته است. صداي فرد مورد علاقه، خاطرات شيرين، حتي يك نگاه مهربان باعث ترشح اين هورمون در بدن مي‌شود. اكسي?توسين به‌مقدار بسيار زيادي در اولين رابطه عاشقانه در بدن ترشح مي‌شود و البته اين هورمون عامل انقباض‌هاي دوره زايمان است.
وقتي دو نفر به هم وابسته مي‌شوند و اعتماد كامل بينشان شكل ميگيرد، ترشح اين هورمون در بدن آغاز مي‌شود و در حقيقت مي‌توان گفت اين هورمون جزو معدود هورمون‌هايي است كه ترشح آنها نه تنها دلايل فيزيولوژيك، بلكه احساسي دارد. اكسي?توسين باعث وابسته شدن و عشق دو فرد به هم مي‌شود و افراد را به داشتن رابطه زناشويي مكرر، يك زندگي بادوام، داشتن فرزندان و...ترغيب مي‌كند. شايد اين سوال در ذهنتان پيش بيايد كه با وجود ترشح اين هورمون، چطور همسران عشق را فراموش مي‌كنند و جدا مي‌شوند؟
در جواب بايد گفت براي ترشح مداوم اين هورمون لازم است كه زوجين ديناميك و فعال باقي بمانند. به مرور زمان ميزان دوپامين ترشحي بدن كاهش مي‌يابد و از ميزان اشتياق كاسته مي‌شود. براي افزايش آن لازم است زن و مرد خلاق باشند و مدام در مورد خاطرات يا آرزوهايشان صحبت كنند. هر جرقه‌اي مي‌تواند سبب ترشح اكسي?توسين شود. اگر جرقه‌اي نباشد، طبيعي است كه به مرور آتش خاموش مي‌شود.
امتحان اين موضوع چندان سخت نيست. به يك موش نر كه مدتي با موش ماده‌اي بوده، موش ماده ديگري را نشان دهيد، به سرعت به سراغ موش ماده جديد مي‌رود!
براي تداوم زندگي، ايجاد خلاقيت و تازگي بر عهده جنس مونث است در غير اين صورت عشق به راحتي از بين مي‌رود و كاري از دست هورمون‌ها برنمي‌آيد.
منبع
عكرَالزَيت (روغن زيتون پرمايه)